Το κάταγμα του ρινικού οστού στους αθλητικούς χώρους συμβαίνει από ένα χτύπημα στο πρόσωπο είτε από αντίπαλο, είτε από τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τα διάφορα αθλήματα (πχ το μπαστούνι στο χόκεϊ επί πάγου). Έτσι, ο τραυματισμός αυτός είναι πολύ συχνός σε αθλήματα επαφής όπως η καλαθοσφαίριση και το ποδόσφαιρο από χτυπήματα στο πρόσωπο με το κεφάλι, τον αγκώνα ή και τον ώμο του αντιπάλου. Λόγω της προεξοχής της μύτης στο πρόσωπο, αλλά και της ευθρυπτότητάς της, τα κατάγματα ρινικού οστού είναι τα πιο συχνά κατάγματα (50)% περίπου) που προκαλούνται από χτυπήματα στο πρόσωπο.
Κλινική εικόνα – Διάγνωση
Στις περισσότερες περιπτώσεις, εκτός από τον πόνο, παρουσιάζεται αιμορραγία από τη μύτη (ρινορραγία) αμέσως μετά από το χτύπημα. Αποδεικτικό σχεδόν της παρουσίας κατάγματος στη μύτη είναι η διαταραχή της ευθυγράμμισης της μύτης (εικόνα 1). Η μύτη επίσης μπορεί να επιπεδωθεί ή να είναι ασύμμετρη. Παρουσιάζεται οίδημα και εκχύμωση στη μύτη και κάτω από τα μάτια. Η αναπνοή από τη μύτη μπορεί να διαταραχθεί λόγω του οιδήματος και της απόφραξης του αεροφόρου αγωγού της μύτης από το αιμάτωμα.
Η διάγνωση στηρίζεται στο ιστορικό και την κλινική εξέταση. Σε αμφίβολες περιπτώσεις τη λύση δίνει η απλή ακτινογραφία (εικόνα 2) ενώ σε σύνθετες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί διερεύνηση με αξονική τομογραφία. Σημαντικό είναι να αποκλειστούν συνοδά κατάγματα του προσώπου ή ακόμα και εγκεφαλική βλάβη ή αιμάτωμα από το χτύπημα στο πρόσωπο.
Θεραπεία
Εφόσον λοιπόν αποκλειστούν πιθανές συνοδές βλάβες και ο αθλητής δεν έχει χάσει τις αισθήσεις του, ο πρώτος στόχος είναι το σταμάτημα της αιμορραγίας. Εφαρμόζεται ήπια πίεση της μύτης με γάζα, με τον αθλητή να είναι σε καθιστή θέση με το κεφάλι να γέρνει ελαφρά προς τα εμπρός (εικόνα 3). Έτσι εξασφαλίζεται ότι το αίμα θα παροχετεύεται προς τα έξω και δεν θα φεύγει προς τα πίσω στο λαιμό του αθλητή. Εάν ο αθλητής δεν έχει τις αισθήσεις του, θα πρέπει να τοποθετηθεί σε θάση ασφαλείας, στο πλάϊ. Για τον έλεγχο της αιμορραγίας, αλλά και του οιδήματος και του πόνου, πολύ χρήσιμη είναι η παγοθεραπεία.
Για τα παρεκτοπισμένα κατάγματα χρειάζεται ανάταξη η οποία μπορεί να γίνει ακόμα και 10-15 ημέρες μετά το χτύπημα. Η ανάταξη μορεί να γίνει με τοπική αναισθησία ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί γενική αναισθησία. Ο έλεγχος της αιμορραγίας μπορεί να είναι δυσχερής και να απαιτηθεί επιπωματισμός. Η επούλωση του κατάγματος ολοκληρώνεται στις 3-6 εβδομάδες περίπου. Μέχρι τότε, η επιστροφή σε αθλήματα επαφής είναι ασφαλής μόνο με ειδική προστατευτική μάσκα (εικόνα 4).
