Η πρώτη απόπειρα πρόκρισης σε Ολυμπιακούς Αγώνες
Το μπάσκετ εισήλθε σε Ολυμπιακούς Αγώνεςτο 1936 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου όπου οι αναμετρήσεις έγιναν σε ανοιχτό γήπεδο τένις. Το 1948, στο Λονδίνουπήρξε εξέλιξη με τους αγώνες να γίνονται στην κλειστή Harringay Arena.
Το 1952, στο Ελσίνκι, οι συμμετοχές άρχισαν να αυξάνονται και για το λόγο αυτό έγιναν προκριματικοί ώστε να ξεκαθαρίσουν οι ομάδες της τελικής φάσης.
Γι αυτό κι ενώ επισήμως το πρώτο Προολυμπιακό τουρνουά τοποθετείται το 1960 στην Μπολόνια, ανεπίσημα (αλλά ουσιαστικά) το 1952, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Ελσίνκι είχαμε ακόμα ένα Προολυμπιακό τουρνουά.
Εκεί θα έβγαιναν τα εισιτήρια για το τουρνουά μπάσκετ των Ολυμπιακών Αγώνων, πριν από την έναρξή τους, άρα ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με Προολυμπιακό τουρνουά. Παράλληλα ήταν η πρώτη απόπειρα της Εθνικής Ελλάδας να λάβει μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες και η ατμόσφαιρα ήταν πολύ θετική κι αισιόδοξη.
Όπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ της εποχής, οι Λάμπρου (αρχηγός), Μανιάς, Ταλιαδώρος, Ματθαίου, Στεφανίδης, Παπαδήμας, Μήλας, Χολέβας, Αρβανίτης, Αλ. και Ι. Σπανουδάκηςκαι Πεταλίδης ήταν οι παίκτες. Προπονητής της ομάδας ήταν ο Ν. Καραβίας.
«Η ομάδα είναι προπονημένη και προετοιμασμένη όσο ποτέ άλλοτε» έλεγε ο κόουτς Καραβίας. Και μέσα από τις δηλώσεις του μαθαίνουμε κι άλλες σημαντικές λεπτομέρειες. «Το επίπεδο του ελληνικού μπάσκετμπολ έχει ανέλθει σημαντικά και σε αυτό βοήθησαν οι κατά καιρούς προπονητές, κ.κ. Καραντζόπουλος, Βάλλας, Χατζηθεοδώρου. Επίσης πολύ ωφέλησε και η άφιξη ενταύθα του Αμερικανού προπονητή, κ. Ράλλυ ο οποίος μεταβίβασε εις τους παίκτες μας τα μυστικά του αθλήματος».
Σημασία έχουν, όμως, οι δηλώσεις των παικτών της Εθνικής ομάδας.
«Το ενδιαφέρον με το οποίο οι Έλληνες φίλαθλοι παρακολουθούν τις προσπάθειές μας, μας κάνει διπλά να προσπαθούμε στους αγώνες μας» είπε ο αρχηγός, Γιάννης Λάμπρου. «Αν μας ευνοήσει η κλήρωση και η τύχη κι αν αγωνιστούμε όπως πρέπει, θα πετύχουμε πολλά» υπογράμμισε ο Μίμης Στεφανίδης.
«Θα προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι καλό»ήταν η λακωνική τοποθέτηση του Τάκη Ταλιαδώρου. «Είμαι συγκινημένος που για πρώτη φορά μετέχω της Εθνικής μας και μάλιστα σε αυτή τη δύσκολη αποστολή. Θα δώσω και τη ψυχή μου» ήταν η δήλωση του (μετέπειτα «Πατριάρχη» του Άρη) Ανέστη Πεταλίδη.
«Οι αγώνες για την πρόκριση είναι δύσκολοι κι ελπίζω τελικά να πετύχουμε την πρόκριση στους τελικούς» είπε ο Φαίδων Ματθαίου. «Θα φανούμε αντάξιοι της αγάπης των φιλάθλων μας» (Νίκος Μήλας). «Με λίγη τύχη θα πάρουμε καλή θέση» (Στέλιος Αρβανίτης). «Πιστεύω ότι θα προκριθούμε στους τελικούς αν στον Όμιλό μας παίξουμε με ευρωπαϊκές ομάδες» (Αλέκος Σπανουδάκης). «Αν δεν ατυχήσουμε θα είμαστε στους δέκα πρώτους» (Γιάννης Σπανουδάκης).«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε» (Ντίνος Παπαδήμας). «Η ομάδα είναι προπονημένη, το παν θα εξαρτηθεί από την κλήρωση» (Πάνος Μανιάς). «Η τύχη θα παίξει σπουδαίο ρόλο»(Θέμης Χολέβας).
Φαίνεται, όμως, ότι οι ευχές για «καλή κλήρωση» δεν εισακούστηκαν. Όπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ, η Εθνική μας ομάδα ήταν άτυχη αφού κλήθηκε να αντιμετωπίσει αρχικά την Ουγγαρία κι ακολούθως (σε περίπτωση νίκης) μια εκ των Κίνας ή Φιλιππίνων αλλά και την «αμφιβόλου δυναμικότητας» (όπως αναφέρεται) ομάδα του Ισραήλ.
Μάλιστα όπως γράφεται «εις τον όμιλο μετέχουν τα ισχυρότερα συγκροτήματα του κόσμου» ενώ εκκρεμούσε και ένσταση της Κίνας που πιθανότατα να οδηγούσε σε νέα κλήρωση. Κι αυτό διότι η Κίνα αντιδρούσε στη συμμετοχή της Ταϊβάν η οποία δηλωνόταν ως «Κίνα»!
Πάντως πιο πριν είχε ξεπεραστεί ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο Ανέστης Πεταλίδης ήταν στρατευμένος και ο αρχηγός του ΓΕΣ δεν έδινε άδεια! Η παρέμβαση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού, Σοφοκλή Βενιζέλου έδωσε τη λύση («πράξη ενδεικτική των φιλάθλων αισθημάτων του» σύμφωνα με το ρεπορτάζ) και ο Πεταλίδης εντάχθηκε στην Εθνική ομάδα η οποία αναχώρησε με καθυστέρηση μιας ημέρας.
Παρεμπιπτόντως για το τουρνουά μπάσκετ των Ολυμπιακών Αγώνων του 1952 είχαν ήδη εξασφαλίσει την πρόκριση οι έξι πρώτες των Ολυμπιακών του Λονδίνου το 1948 (ΗΠΑ, Γαλλία, Βραζιλία, Μεξικό, Ουρουγουάη καιΧιλή) η πρωταθλήτρια Κόσμου του 1950 (Αργεντινή), η πρωταθλήτρια και η δευτεραθλήτρια Ευρώπης του 1951 (Σοβιετική Ένωση και Τσεχοσλοβακία αντίστοιχα) και φυσικά η διοργανώτρια Φινλανδία.
Οι άλλες έξι ομάδες θα προέκυπταν από τα προκριματικά.
Στις 15 Ιουλίου, λοιπόν, η Εθνική μας ομάδα δεν κατάφερε να κάνει το παραμικρό απέναντι στην Ουγγαρία (ήττα με 75-38) ενώ οι Φιλιππίνες επικράτησαν 57-47 του Ισραήλ.Ακολούθως η Εθνική μας ομάδα νίκησε (54-52)το Ισραήλ ενώ οι Φιλιππίνες πήραν το εισιτήριο της πρόκρισης μετά το 48-35 επί της Ουγγαρίας.
Ο Φαίδων Ματθαίου, λίγα δευτερόλεπτα πριν το τέλος έδωσε τη νίκη στην Ελλάδα μετά από ένα σκληρό αγώνα, όπως διαβάζετε στο ρεπορτάζ.
Η νίκη των Φιλιππίνων, όμως, έφερε την Ουγγαρία, ξανά, στο δρόμο της Εθνικής μας ομάδας στον πλέον καθοριστικό αγώνα που θα έδινε το εισιτήριο της πρόκρισης. «Παρά το 75-38του πρώτου αγώνα, αυτή τη φορά οι διεθνείς μας είναι αποφασισμένοι να δώσουν όλες τις δυνάμεις τους ώστε να πάρουν ρεβάνς» αναφέρει το ρεπορτάζ.
Και είναι αλήθεια ότι η Εθνική μας ομάδα ήταν εξαιρετική. «Δοκιμάσαμε τη μεγαλύτερη απογοήτευση που έχουμε δοκιμάσει ποτέ»έγραφαν στο ρεπορτάζ οι απεσταλμένοι της«Αθλητικής Ηχούς» μετά την ήττα (47-44) από τους Ούγγρους.
Οι οποίοι προηγήθηκαν 15-03 στο πέμπτο λεπτό αλλά οι Έλληνες διεθνείς αντέδρασαν και μείωσαν σε 31-23 στο τέλος του ημιχρόνου.
Πέντε λεπτά πριν το τέλος η Εθνική μας μείωσε σε 47-44 αλλά -τρομερό- δεν μπήκε ούτε ένα καλάθι. Ποια ήταν η βασική αιτία της ήττας;
Οι 21 χαμένες βολές! «Πέντε από τον Ρουμπάνη, τέσσερις από τον Ματθαίου και τον Ταλιαδώρο,τρεις από τον Ι. Σπανουδάκη, δύο από τον Μανιά, και μία από Παπαδήμα, Αλ. Σπανουδάκη και Λάμπρου. Οι Ούγγροι έχασαν επτά φάουλ» αναφέρεται στο ρεπορτάζ!
Κάπως έτσι λοιπόν οι έξι ομάδες που πήραν την πρόκριση ήταν: Από τον Α’ Όμιλο ο Καναδάςκαι η Αίγυπτος, από τον Β’ Όμιλο οι Φιλιππίνεςκαι η Ουγγαρία και από τον τρίτο η Κούβα και η Βουλγαρία.
Νίκος Μπουρλάκης
