Πριν από περίπου 60 χρόνια ελήφθη μια σημαντική απόφαση που θα άλλαζε άρδην τα δεδομένα στο ελληνικό μπάσκετ. Τα Πανελλήνια Πρωταθλήματα θα περνούσαν στο παρελθόν και το πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής θα έμπαινε στη ζωή των φιλάθλων.

Ως τότε, διεξάγονταν τα Τοπικά Πρωταθλήματα κι ακολουθούσε η τελική φάση απ’ όπου προέκυπτε ο πρωταθλητής Ελλάδας, στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Πλέον με τον Α’ Εθνική θα περνούσαμε σε ένα ενιαίο πρωτάθλημα, αυτό της Α’ Εθνικής στο οποίο έλαβαν μέρος 10 ομάδες.

Ο πρωταθλητής έμελλε να κριθεί σε αγώνα μπαράζ στο Στάδιο ανάμεσα στην ΑΕΚ και τον Ηρακλή (νικήτρια ήταν η «Ένωση») ενώ υποβιβάστηκαν το Ανατόλια και ο Ολυμπιακός.

Έχει ενδιαφέρον όμως να δούμε τα χαρακτηριστικά αυτού του πρώτου πρωταθλήματος Α’ Εθνικής, το οποίο «αντικαταστάθηκε» από την Α1 Κατηγορία (1986-1987) πριν φτάσουμε στο επαγγελματικό πρωτάθλημα (1992-1993).

Με τη βοήθεια των κειμένων του αείμνηστου Πάνου Φιαμέγκου ο οποίος αρθρογραφούσε στην ιστορική εφημερίδα «Αθλητική Ηχώ» θα ψηλαφίσουμε εκείνη την εποχή και θα διαβάσουμε τις λεπτομέρειες από το πρώτο πρωτάθλημα Α’ Εθνικής.

Κατά πρώτο λόγοι κρίθηκε σε μπαράζ. Όπως βλέπετε στη φωτογραφία, πρώτοι ήταν Ηρακλήςκαι ΑΕΚ ενώ ακολούθησαν Παναθηναϊκός, Σπόρτιγκ, Άρης, Πανελλήνιος, Τρίτωνας, ΧΑΝΘ, Ανατόλια και Ολυμπιακός.

Υπάρχει, επίσης φωτογραφικό υλικό από τους αγώνες Παναθηναϊκού Ηρακλή (κάτω) όπου διακρίνονται οι Σιμυρδάνης, Βασιλακόπουλος, Πολίτης, Μούμογλου και Χαϊκάλης και ΑΕΚ- Σπόρτιγκ όπου αντίστοιχα απεικονίζονται οι Κολοκυθάς, Λαρεντζάκης, Προβιαδάκης, Χαλάς και Αμερικάνος.

Υπάρχουν και κάποια μικρά σχόλια από τον Πάνο Φιαμέγκο για κάθε ομάδα ξεχωριστά τα οποία φυσικά μπορείτε να διαβάσετε.

Ας κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα (…) για να δούμε άλλες ειδήσεις από γεγονότα εκείνων των ημερών. Στις 3 Μαϊου του 1964 (Δευτέρα του Πάσχα μάλιστα) ανακοινώνεται ότι αρχίζει το πρωτάθλημα Α’ Κατηγορίας στην Πάτρα.

Μάλιστα αναφέρεται ότι θα σφύριζαν ως επί το πλείστον Πατρινοί διαιτητές ενώ ως μεγάλα φαβορί παρουσιάζονταν οι ΕΑΠ και Παναχαϊκήενώ αουτσάιντερ ήταν η Ολυμπιάδα.

Κι όχι μόνο αυτό. Όπως γίνεται γνωστό θα άρχιζε και το πρωτάθλημα της Α’ Αθηνών όπου μάλιστα γίνεται αναφορά στην ιστορική ομάδα του Παγκρατίου που ήταν το φαβορί για τον τίτλο. Με τους Μάγλο, Σισμανίδη, Γούναρη, Λάνθιμο, Γκαβά και Χουσένα (αυτοί αναφέρονται) το Παγκράτι «υπό την επίβλεψη του Αλέκου Κοντοβουνήσιου» η ομάδα του Παγκρατίου ετοιμαζόταν να αποδείξει την ανωτερότητά της.

Μετά απ’ όλα αυτά (άρχιζαν τα τοπικά πρωταθλήματα μπάσκετ) φτάσαμε στις 10 Μαΐου(του 1964) όταν ετοιμαζόμασταν να υποδεχτούμε τον πρώτο πρωταθλητή της Α’ Εθνικής. ΑΕΚ ή Ηρακλής; Στο Στάδιο θα κρινόταν ο τίτλος και η «Αθλητική Ηχώ» αφιέρωσε στο πρωτοσέλιδο από μια φωτογραφία των δύο ομάδων

Σε εσωτερική σελίδα υπάρχει βεβαίως μεγάλο αφιέρωμα, με αναλύσεις, φωτογραφίες, καθώς επίσης και με τις συμμετοχές και τους πόντους κάθε αθλητή των φιναλίστ αλλά και όλα τα αποτελέσματά τους. Μια εξαιρετική δουλειά, πολύτιμη αρχειακά από τον Πάνο Φιαμέγκο.

Μάλιστα στην ανάλυσή του για κάθε ομάδα αναφέρει τα εξής:

Για την ΑΕΚ: «Μεγαλύτερο προσόν της είναι η μεθοδικότητα αναπτύξεως του παιχνιδιού της. Η πλειοψηφία των χρησιμοποιούμενων παικτών της είναι καλοί γνώστες των μυστικών του αθλήματος, πρέπει δε να αναφερθεί ότι η πείρα τους είναι αυτή που τους επιτρέπει να διατηρούνται ψύχραιμοι εις τους αγώνες αποφασιστικής σημασίας.

Αμυντικώς εφαρμόζει μια κλειστή και θαυμάσια οργανωμένη «ζώνη» με διαπρέποντες συνήθως τους Λαρεντζάκη και Βασιλειάδη, ως συντονιστή διαθέτει τον σχεδόν πάντα διακρινόμενο Μόσχο ενώ εις την επίθεση υπάρχουν δύο παίκτες (Αμερικάνος- Χρηστέας) που σκοράρουν εύκολα».

Για τον Ηρακλή: «Η βασική του πεντάδα έπαιξε το πιο μοντέρνο και αξιόλογο ποιοτικά μπάσκετ. Την αποτελούν οι Βλαχόπουλος, Φρυδάς, Μούμογλου, Σιμυρδάνης, Μπουσβάρος, παίκτες σπουδαίες τεχνικής καταρτίσεως. Ωστόσο το μειονέκτημα της θαυμάσιας ομάδας του Ηρακλή είναι η έλλειψη ικανών εφεδρικών λύσεων»

Η ΑΕΚ επικράτησε 94-74 του Ηρακλή και κατέκτησε τον τίτλο στο πρώτο πρωτάθλημα Α’ Εθνικής στην ιστορία. Και στις φωτογραφίες βλέπουμε κατά σειρά:

-Τον Βασιλειάδη να μαρκάρεται από τον Σιμυρδάνη

-Τον Χρηστέα με το γιό του και μια ανθοδέσμη.

–Αμερικάνος- Μούμογλου σε μονομαχία υπό το βλέμμα του Βασιλειάδη

-Και «τρυφερό ενσταντανέ» (όπως αναφέρει η λεζάντα) του Γιώργου Αμερικάνου.

Στην επόμενη φωτογραφία διακρίνεται ο Γιώργος Αμερικάνος με το τρόπαιο, περιτριγυρισμένος από φίλους της ΑΕΚ που πανηγυρίζουν την κατάκτηση του τίτλου

Και ξανά ο Γιώργος Αμερικάνος ενώ μαρκάρεται από τον Βλαχόπουλο, στη διάρκεια του τελικού

Το τελευταίο κομμάτι του αφιερώματος είναι και το πιο ενδιαφέρον αφού ο Πάνος Φιαμέγκοςσχολιάζει το πρώτο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής το οποίο αρχικά χαρακτηρίζει επιτυχημένο ως θεσμό.

Πως το στοιχειοθετεί; Ιδού: «Τους φετινούς αγώνες μπάσκετ παρακολούθησαν πολλοί περισσότεροι φίλαθλοι από κάθε προηγούμενη φορά. Επίσης επρόκειτο για ένα πραγματικά πλήρες πρωτάθλημα με δύσκολες μετακινήσεις ομάδων, αμφίρροπα παιχνίδια κτλ.».

Προσέξτε τη συνέχεια που είναι ακόμα πιο σημαντική: «Οι φίλοι του συναρπαστικού πρωταθλήματος της καλαθόσφαιρας στη χώρα μας είναι χιλιάδες, είναι φανατικοί, είναι δύσκολοι. Γι’ αυτό και τα γήπεδα ερήμωναν τον τελευταίο καιρό, επειδή η ποιότητα του θεάματος είχε ξεπέσει ενώ κάποτε δε χωρούσαν τους φιλάθλους οι οποίοι έσπευδαν να παρακολουθήσουν τα αξιόλογα παιχνίδια».

Πάντως αναγράφονται και κάποια αρνητικά, για τα οποία ο αρθρογράφος καταθέτει την άποψη ότι πρέπει να αλλάξουν.

1Η χρονική διάρκεια του πρωταθλήματος που δε ξεπέρασε τους δύο μήνες παρότι μεσολάβησαν καθυστερήσεις ή αναβολές πέντε πλήρων αγωνιστικών. Οι αγώνες στριμώχνονταν Σάββατο, Κυριακή και Τετάρτηκαι αυτό ήταν κουραστικό.

Η πρόταση; «Οι αγώνες θα έπρεπε να καλύπτουν τουλάχιστον ένα πεντάμηνο. Και υπάρχουν δύο λύσεις. Η μια να διεξάγονται μεταξύ Μαρτίου και Αυγούστου ή να γίνονται σε δύο γύρους αλλά με τρίμηνη διακοπή για το χειμώνα»! Μη ξεχνάτε ότι τότε είχαμε ανοιχτά γήπεδα.

2Η κακή διαιτησία. Όπου πάντως επισημαίνεται ότι οι αγώνες διεξάγονταν σε δύσκολες συνθήκες και με ένα κοινό φανατισμένο και με άγνοια των κανονισμών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο μπαράζ που έκρινε τον τίτλο, διαιτητές ήταν δύο Γιουγκοσλάβοι(Στεφάνοβιτς και Κάβσιτς).

3Ο υποβιβασμός και η διαφορά βαθμών. Ο συντάκτης επισημαίνει ότι είναι λάθος το ότι η διαφορά πόντων των μεταξύ των αγώνων των ισοβαθμούντων αποτελεί την καλύτερη λύση. Προτείνει αγώνα μπαράζ σε περίπτωση ισοβαθμίας. Μάλιστα στις δύο φωτογραφίες παρουσιάζονται οι δύο ομάδες που υποβιβάστηκαν δηλαδή ο Ολυμπιακός (πάνω) και το Ανατόλια(κάτω).

ΠΗΓΗ: Αθλητική Ηχώ – Μάιος 1964 (Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής)

Νίκος Μπουρλάκης