Ο αθλητικός ψυχολόγος Γιάννης Ζαρώτης μιλάει για τις συνέπειες του εγκλεισμού στους αθλητές και για την εύθραυστη ψυχολογική τους κατάσταση αυτή την περίοδο.
Δειλά – δειλά στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι αρμόδιοι φορείς κάνουν λόγο για σταδιακή επανεκκίνηση της αθλητικής δραστηριότητας από τον επόμενο μήνα, αρχικά με προπονήσεις.
Αυτό σημαίνει πως οι αγώνες, κορονοϊού επιτρέποντος, θα ξαναρχίσουν τον Ιούνιο, με τους αθλητές να κλείνουν τότε μια τρίμηνη περίοδο αγωνιστικής αποχής.
Στη δύσκολη αυτή περίοδο που ζούμε οι αθλητές και δη οι επαγγελματίες περνούν μια δύσκολη περίοδο, όπως μας εξήγησε ο αθλητικός ψυχολόγος Γιάννης Ζαρώτης.
Ο κ. Ζαρώτης είναι κάτοχος άδειας ασκήσεως επαγγέλματος Ψυχολόγου ως απόφοιτος του Τμήματος Ψυχολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και απόφοιτος του Φ.Π.Ψ. Ιωαννίνων.
Κατέχει Διδακτορικό τίτλο σπουδών του Τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στο πρόγραμμα «Φυσική Αγωγή και Αθλητισμός» του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αθηνών, ενώ από το 2014 συνεργάζεται με τις ακαδημίες του Ολυμπιακού.
Αφορμή για τη συνομιλία μας ήταν το άρθρο «Αθλητές και Καραντίνα: Και μετά Τι;» που δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του Psychology org για τα τρία στάδια (Σοκ, Προσαρμογή, Επαναφορά) που θα διέλθουν οι αθλητές τη δύσκολη αυτή περίοδο.
Άλλο αθλούμενος, άλλο (επαγγελματίας) αθλητής
Αρχικά, ρωτήσαμε τον κ. Ζαρώτη για το αν υπάρχει διαφοροποίηση στις δύο αυτές κατηγορίες αναφορικά με το πώς βιώνουν την καραντίνα και η απάντηση ήταν διαφωτιστική.
«Οι διαφορές είναι διακριτές και αφορούν στο γεγονός ότι για τον αθλητή καραντίνα σημαίνει απώλεια της ενασχόλησης με το επάγγελμά του ενώ για τον τυπικό πληθυσμό για μια δραστηριότητα διασκέδασης. Ο επαγγελματίας αθλητής θα το βιώσει πιο έντονα, σε φάση έλλειψης, ενώ, ταυτόχρονα, για πολλούς αθλητές, η όλη κατάσταση αποτελεί και ματαίωση των στόχων τους, η οποία προκαλεί απογοήτευση και δυσχεραίνει την προσαρμογή τους στην καραντίνα. Επιπλέον, οι επαγγελματίες είχαν συνηθίσει να διοχετεύουν αρκετή ενέργεια στο άθλημά τους και, στην παρούσα φάση, βιώνουν μια εσωτερική ανησυχία, που τους καθιστά αρκετά φορτισμένους στην καθημερινότητά τους.»
«Θέλει ψυχικές αντοχές»
Στην επισήμανση μας για το πώς θα αντιμετωπίσουν οι αθλητές την τρίμηνη, όπως διαφαίνεται, αποχή, απάντησε:
«Στην αρχή θα υπάρξει ψυχολογικά ενθουσιασμός, καθώς επιστρέφουν σε κάτι που θα τους έχει λείψει. Η προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από το τι θα απαιτηθεί από τους ίδιους ως προς τις αγωνιστικές υποχρεώσεις. Σε κάθε περίπτωση, θα αντιμετωπίσουν μια κατάσταση πρωτόγνωρη, έχουν ωστόσο (και λόγω των αθλημάτων τους) τις ψυχικές αντοχές να το διαχειριστούν.»
Ειδικότερα για τη φάση της επαναφοράς που περιγράφει στο άρθρο του τόνισε πως «εξαρτάται από τις απαιτήσεις που θα συναντήσουν από το περιβάλλον του αθλήματός τους. Πιθανόν, να χρειαστεί να παίξουν και δύο ή και τρεις αγώνες την εβδομάδα. Είναι κατάσταση απαιτητική και ταυτόχρονα αναγκαία για να κυλήσει “ομαλά” η διεξαγωγή των αγωνιστικών υποχρεώσεων.»
Όταν το παρόν είναι η μόνη πραγματικότητα
Σχετικά με το πόσο χρόνο θα χρειαστούν οι αθλητές για να επανέλθουν ψυχολογικά, επισήμανε οτι «εξαρτάται από τις “εκκρεμότητες” που έχει το κάθε άθλημα. Οι αθλητές θα προσαρμοστούν σε ό,τι τους ζητηθεί, με περισσότερο ή λιγότερο κόπο. Όταν δεν έχουμε εναλλακτική, βλέπουμε την παρούσα προοπτική ως τη μόνη πραγματικότητα!»
Το κεφάλαιο «Ολυμπιακοί Αγώνες»
Η αναβολή των Αγώνων του Τόκιο αλλά και των υπόλοιπων σημαντικών αθλητικών διοργανώσεων για πολλούς αθλητές σήμανε τη ματαίωση μιας προσπάθειας που για πολλούς κράτησε χρόνια ολόκληρα. Πώς ξεπερνιέται αυτό;
«Με επαναπροσδιορισμό στόχων και απολογισμό της έως τώρα πορείας. Για εκείνους που ο στόχος των ΟΑ ήταν κοντά, πλέον γνωρίζουν τον τρόπο να το ξανακάνουν. Αυτή είναι η θετική οπτική. Για όσους βρισκόταν ακόμη μακριά από τον στόχο, τους παρέχεται μια παραπάνω ευκαιρία.
Είναι σημαντικό για όσους βιώνουν τη ματαίωση και την απογοήτευση να επανέλθουν σε υψηλό ρυθμό γρήγορα, ώστε να μην περάσουν στην κατάσταση που εμπεριέχει συναισθηματική αδράνεια και απώλεια διάθεσης. Τοποθετώντας τον στόχο στο μέλλον, αφήνουν το παρελθόν και όσο πιο σύντομα γίνει η μετάβαση τόσο πιο έτοιμοι θα είναι για την επόμενη διοργάνωση», ανέφερε ο κ. Ζαρώτης.
Διαφορετικό πράγμα η στεναχώρια από την κατάθλιψη
Ο κ. Ζαρώτης μας έκανε μια πολύ σωστή επισήμανση σχετικά με το ερώτημα που του θέσαμε με έναυσμα μια μελέτη της FIFpro για την κατάθλιψη στους ποδοσφαιριστές στη διάρκεια της καραντίνας,
«Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι πρόκειται για στεναχώρια, λύπη που πηγάζει από την έλλειψη των συγγενών και όχι για κατάθλιψη», ξεκαθάρισε σε πρώτη φάση και πρόσθεσε πως «η κατάθλιψη είναι συναισθηματική διαταραχή και για να διαγνωσθεί απαιτείται να περάσουν 2-3 μήνες, άρα ο χρόνος της καραντίνας δεν είναι “αρκετός” για να διαγνωσθεί. Αναφερόμαστε σε δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία προκαλούνται και από τη μοναξιά αλλά και από την ανησυχία για τα οικεία πρόσωπα. Όσο πιο μόνος είναι ή νιώθει κάποιος σε αντίστοιχες συνθήκες, τόσο πιο δύσκολα είναι!»
