Πώς μπορούμε να κρατήσουμε τα παιδιά στον αθλητισμό;

612

Αν ο αθλητισμός είχε ως μοναδικό στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων και δεν εμπλέκονταν άνθρωποι που έχουν συναισθήματα και δείχνουν ενδιαφέρον και είναι ανθρώπινα όντα, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι όλα απλά μια δεξιότητα, στοχευμένη προπόνηση με σκοπό την βελτίωση των ικανοτήτων που απαιτεί το εκάστοτε άθλημα. Το «πρόβλημα» είναι ότι ο αθλητισμός δεν αφορά μόνο την ανάπτυξη ικανοτήτων και την εξειδίκευση σε ένα άθλημα.

Ο αθλητισμός είναι (και) θέμα κινήτρων, ενδιαφέροντος, επιθυμίας, επιμονής και ανθεκτικότητας και αυτά τα στοιχεία είναι πολύ σημαντικές πτυχές της συμμετοχής αλλά και της μακροχρόνιας αθλητικής παραμονής…. Αυτά τα στοιχεία είναι πιο δύσκολο να μετρηθούν … Έτσι μένουμε στην εκμάθηση δεξιοτήτων και την διαρκή επανάληψη των ασκήσεων. Αλλά οι άνθρωποι δεν είναι ρομπότ, θα χρειαστεί να διδαχθούν σε καταστάσεις που συνδυάζουν το κίνητρο και το ενδιαφέρον. Αυτό κάνει το παιχνίδι και η συμμετοχή στον αθλητισμό.

Η ομοσπονδία χόκεϊ των ΗΠΑ οδήγησε σε περισσότερη συμμετοχή αθλητών και αυξημένα ποσοστά διατήρησης: Αύξησαν τη διατήρησή τους στις ηλικίες 9-14 ετών σε ποσοστό έως 91%! Κρατούν τα παιδιά στο χώρο!

Πώς;

Απόλαυση: Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος οποιασδήποτε μακροπρόθεσμης συμμετοχής. Τα παιδιά, και ειδικά οι νέοι, δεν θα συνεχίσουν οικειοθελώς κάτι που δεν τους αρέσει. Η συμβουλή σε ένα παιδί ότι «αυτό θα έχει σημασία όταν θα είσαι 18» δεν σημαίνει τίποτα. Μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά δεν του είναι σημαντικό στην παρούσα φάση. Η ευχαρίστηση μετράει….Ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να παίζει πολλά παιχνίδια. Αφήστε τους να παίξουν με όρια και κανόνες, να χειριστούν το χρόνο και το χώρο, να μάθουν τα βασικά του αθλήματος, αλλά ας παίξουν!

Ανάπτυξη συναγωνισμού και ικανοτήτων: Τα παιδιά θέλουν να δουν και να αισθανθούν ότι βελτιώνονται. Η προπόνηση δεν αποτελείται μόνο από «παιχνίδια διασκέδασης » σε βάρος της διδασκαλίας. Η βελτίωση είναι ένας από τους πρωταρχικούς τρόπους με τους οποίους τα παιδιά περιγράφουν ως «διασκέδαση» τον αθλητισμό. Μια ποιοτική, συναρπαστική αθλητική εμπειρία πρέπει να διδάσκει τεχνικές και τακτικές πτυχές του αθλήματος και να βοηθά τα παιδιά στην πορεία προς βελτίωση. Είναι εφικτό να διδαχθεί μέσω παιχνιδιών, να προστεθούν προβληματισμοί και αποφάσεις και τα παιδιά θα αναπτύξουν την ικανότητά τους ταχύτερα σε σχέση με την επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση μιας μόνο ικανότητας μεμονωμένα. Ο συναγωνισμός και η επιθυμία είναι αλληλένδετα στοιχεία όταν γίνονται σωστά.

Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: Αποτελεί «προϊόν» του συναγωνισμού και της ικανότητας. Ένα παιδί που προσπαθεί και βλέπει τον εαυτό του να βελτιώνεται, αυξάνει και την εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Αυτή η εμπιστοσύνη ενισχύεται ή «καταστρέφεται» από τους προπονητές, τους γονείς και τη δυναμική της ομάδας. Η δουλειά των προπονητών και των γονέων είναι να διασφαλίσουν ότι οι αθλητές μεγαλώνουν με εμπιστοσύνη, όχι με φωνές συνεχούς διόρθωσης, αλλά βοηθώντας τους να αναζητούν την εξέλιξη, διδάσκοντάς τους να αγκαλιάσουν τη διαδικασία βελτίωσης και να μην «αφήσουν» τις φωνές και τις εντάσεις να δημιουργούν δυσάρεστα συναισθήματα, προσβάλλοντας την αυτοεκτίμηση και την επιθυμία τους. Μπορούν να διδαχθούν, να διορθώσουν τα λάθη τους και παράλληλα να βοηθηθούν να εμπιστεύονται τον εαυτό τους.

Ανάπτυξη κοινωνικών επαφών: Οι κοινωνικές σχέσεις της ομάδας  είναι ένας κορυφαίος παράγοντας διασκέδασης για τα παιδιά στον αθλητισμό. Αυτό σημαίνει ότι οι προπονητές πρέπει να δημιουργούν με θεμελιώδη και συνεχή τρόπο μια θετική αλληλεπιδραστική ομάδα, ακόμη και σε ατομικά αθλήματα. Οι «δεμένες» ομάδες οδηγούν στην εμπλοκή και η εμπλοκή κρατά τα παιδιά στο «παιχνίδι». Ομάδες χωρίς ευχαρίστηση, αποδοχή και σχέσεις μεταξύ των αθλητών είναι απίθανο να οδηγήσουν σε μακροχρόνια παραμονή στον αθλητισμό.

Παροχή Αυτονομίας: Αν επιθυμούμε δέσμευση, τα παιδιά πρέπει να είναι «κύριοι» της εμπειρίας. Εισάγονται στον αθλητισμό από τους ενήλικες, αλλά τελικά η εμπειρία πρέπει να γίνει δική τους και όχι των «μεγάλων». Πρέπει να είναι τα δικά τους όνειρα, οι στόχοι τους και τα εγγενή κίνητρά τους να παίζουν, όχι αυτά των ενηλίκων. Οι γονείς μπορούν να είναι ενήμεροι για τους στόχους των παιδιών τους και να γνωρίζουν πότε μπορεί να χρειαστούν ένα διάλειμμα.

Εξασφάλιση ελεύθερου χρόνου: Ακόμη και επαγγελματίες αθλητές παίρνουν χρόνο μακριά από ένα άθλημα για να επαναφορτίζουν τις μπαταρίες τους και να επικεντρωθούν εκ νέου. Ο ελεύθερος χρόνος επιτρέπει στους αθλητές να απολαμβάνουν άλλα ενδιαφέροντα και χόμπι. Εάν ένα παιδί επιλέγει να κάνει κάποιο άλλο άθλημα παράλληλα, δεν θα μειώσει την αγάπη του για το άθλημά του.

Η εισαγωγή μακροπρόθεσμων μοντέλων ανάπτυξης αθλητών στον αθλητισμό αποτελεί σημαντικό βήμα στην ενσωμάτωση της τεχνικής και τακτικής ανάπτυξης των νέων αθλητών με τις ψυχοκοινωνικές τους ανάγκες, τις συναισθηματικές δυνατότητες και τις ηλικίες και στάδια ανάπτυξης. Εάν θέλουμε να κρατήσουμε τα παιδιά σε ένα άθλημα για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι σημαντικό να έχουμε έναν πλάνο πορείας βασισμένο σε κάτι περισσότερο από μια στιγμή ευχαρίστησης.

Τα παιδιά δεν είναι ρομπότ, που χρειάζονται απλώς προγραμματισμό και τεχνική πρακτική. Είναι ανθρώπινα όντα. Είναι άτομα που δεν συμμορφώνονται τόσο εύκολα με: έναν τρόπο που ταιριάζει σε όλους!Χρειάζονται ενδιαφέρον, κίνητρο, επιμονή και απόλαυση. Πάνω από όλα επιθυμία!

 

Γιάννης Ζαρώτης

Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος