Κυριακή πρωί, στο σχολείο του Χολαργού, τα τμήματα των Champs προετοιμάζονται όπως κάθε εβδομάδα για την καθιερωμένη τους συνάντηση και προπόνηση. Ο 10άχρονος Άρης, ο οποίος μόλις έχει φτάσει στο χώρο συνοδεία των γονιών του, εστιάζει το βλέμμα του προς την είσοδο. Πλησιάζει, κοντοστέκεται, παρατηρεί τους γύρω του και «σκάει» ένα μικρό χαμόγελο. Περιμένει την στιγμή που θα πάρει την μπάλα του μπάσκετ στα χέρια του και θα μπει στο μικρό γηπεδάκι με τους φίλους του.

Είναι η ώρα της χαράς. Της ανεμελιάς… Η μητέρα του, τον προτρέπει να κάνει υπομονή. «Δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα Άρη μου. Θα περιμένουμε λίγο ακόμη μέχρι να ξεκινήσει η προπόνηση», τού λέει.

Στο εσωτερικό του σχολείου, σ’ ένα μικρό γραφείο, ο Νίκος Λινοξυλάκης, Τεχνικός Διευθυντής της ακαδημίας μπάσκετ του Holargos B.C. και εμπνευστής της δημιουργίας του τμήματος μπάσκετ για παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού (οι Champs όπως τους ονομάζουν), ρυθμίζει με τον πρόεδρο της ομάδας Φώτη Τσώνηκαι τους συνεργάτες τους τις τελευταίες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα της ημέρας.

Το πρώτο τμήμα ήδη έχει ξεκινήσει την προπόνησή του και οι άνθρωποι του συλλόγου ετοιμάζονται να υποδεχτούν τα παιδιά του δεύτερου τμήματος.

«Ξέρετε ποια είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση και το σημαντικότερο όλων;», θα πει ο κόουτς Λινοξυλάκης. «Η χαρά που εισπράττουμε από τα ίδια τα παιδιά!».

Πράγματι. Η χαρά των μικρών αθλητών είναι εμφανής στα πρόσωπά τους. Όπως και η ανακούφιση των γονιών τους που έχουν καταφέρει επιτέλους να βρουν ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά τους δεν αισθάνονται ως «παιδιά ενός κατώτερου Θεού». Δεν είναι, άλλωστε. Ποτέ δεν ήταν!

«Μπορεί τα συγκεκριμένα παιδιά να ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού και να λειτουργούν διαφορετικά, αλλά, ο δικός μας στόχος είναι να μη νιώθουν διαφορετικά. Η επιθυμία μας είναι να νιώθουν φυσιολογικά. Όσο αυτό είναι δυνατόν», θα σημειώσει ο κ. Λινοξυλάκης, εξιστορώντας στη συνέχεια πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία των Champs.

«Ως εκπαιδευτικός, τα τελευταία 6-7 χρόνια τυχαίνει να κάνω μάθημα σε παιδιά τα οποία βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Την ώρα της Γυμναστικής παρατηρούσα τις αντιδράσεις τους. Καταλάβαινα ότι η κίνηση και γενικότερα ο αθλητισμός, τα βοηθούσε αρκετά. Εκτονώνονταν. Ηρεμούσαν. Την ίδια στιγμή έβλεπα κι ένα παιδί που βρίσκεται σε φιλική μου οικογένεια, το οποίο είναι κι αυτό στο φάσμα του αυτισμού.

»Όταν ήρθα, λοιπόν, στον Χολαργό και συζητήσαμε για τις δράσεις που μπορούσαμε να κάνουμε, σκέφτηκα ότι θα ήταν καλό να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός τμήματος μόνο για παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.

»Δεν σας κρύβω ότι η προσπάθεια του συλλόγουκαι των ανθρώπων της διοίκησης ήταν από την αρχή συγκινητική. Δεν είναι απλή η δημιουργία ενός τέτοιου τμήματος. Δεν μιλάμε απλώς για μία προπόνηση μπάσκετ. Ήταν και είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Χρειάζονταν άνθρωποι με εξειδίκευση. Με γνώση επί του θέματος.

»Αναζητήσαμε και καταφέραμε να βρούμε τα σωστά άτομα. Κι έτσι σήμερα, έχουμε δημιουργήσει μία ομάδα δέκα ανθρώπων η οποία απαρτίζεται από εργοθεραπευτές, ψυχολόγο και διατροφολόγο, οι οποίοι στο παρελθόν έχουν ασχοληθεί με παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού».

Το πρόγραμμα, που την τρέχουσα αγωνιστική περίοδο θα μπει στον τρίτο χρόνο της λειτουργίας του, αρχικά ξεκίνησε μ’ ένα τμήμα όπου συμμετείχαν παιδιά από τους δήμους του Χολαργού και του Παπάγου.

Στην πορεία όμως, όταν το πρόγραμμα έγινε ευρύτερα γνωστό, η δημιουργία επιπλέον τμημάτων ήταν κάτι παραπάνω από αναγκαία.

«Το ενδιαφέρον από τους γονείς ήταν πολύ μεγάλο. Δεν πίστευαν αυτό που γινόταν», θα σημειώσει ο κ. Λινοξυλάκης, τονίζοντας τη χαρά που ένιωθαν τόσο οι ίδιοι οι γονείς, όσο και τα παιδιά τους.

«Περίμεναν και εξακολουθούν να περιμένουν πως και πως κάθε Κυριακή για να έρθουν στην προπόνηση. Νιώθουν μέλη μιας ομάδας. 

Δεν είναι εύκολο αυτό που γίνεται και σίγουρα είναι πολλά τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίζουμε. Πιστέψτε με όμως, πραγματικά είμαστε ευτυχισμένοι! Το συναίσθημα που εισπράττουμε από τα παιδιά, είναι μοναδικό! Δεν μπορούμε να το περιγράψουμε.

Υπήρχαν παιδιά που δεν μπορούσαν ούτε να πιάσουν την μπάλα κι αυτή την στιγμή μπορούν να κάνουν ντρίπλα!».

Βεβαίως, ο στόχος των ανθρώπων του συλλόγου δεν είναι μάθουν στα παιδιά το μπάσκετ.

Ο στόχος είναι, όπως αναφέρει ο κόουτς Λινοξυλάκης, «να κάνουμε, μέσω του εξαιρετικού αυτού αθλήματος που υπηρετούμε όλοι μας, αυτά τα παιδιά να νιώσουν καλύτερα. Να αποκτήσουν καλύτερη ψυχολογία, να εκτονώνονται όπως πρέπει και να βελτιώσουν τις κινητικές και αθλητικές δραστηριότητές τους. Θέλει πολύ χρόνο και πολύ υπομονή μέχρι να το πετύχουμε. Εδώ, στο σύλλογο, διαθέτουμε και τα δύο!».

Στον ίδιο χώρο, την ώρα των προπονήσεων, είναι παρούσα και η κ. Φάννυ Ροΐδου. Η ψυχολόγος και μέλος της διεπιστημονικής ομάδας των Champs.

«Όταν μου έγινε η πρόταση ενθουσιάστηκα γιατί πολλά χρόνια είχα στο μυαλό μου ότι θα ‘θελα να γίνουν περισσότερες δράσεις, είτε για παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, είτε για παιδιά με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) τα οποία δυσκολεύονται να ενταχθούν σε ομάδες τυπικών παιδιών», θα αναφέρει η κ. Ροΐδου συνεχίζοντας.

«Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι πρόκειται για μία πολύ καλή ιδέα, η οποία όμως για να πραγματοποιηθεί και να γίνει σωστά, χρειαζόταν μεγάλη οργάνωση.

Σε πρώτο στάδιο ξεκινήσαμε με την εκπαίδευση των προπονητών μέσω σεμιναρίων ώστε να είναι έτοιμοι να μπορούν να αντιμετωπίσουν οτιδήποτε συμβεί μέσα στην προπόνηση αλλά και να βρουν τη λύση σε οποιαδήποτε δυσκολία.

»Στη συνέχεια, περάσαμε στη δημιουργία των τμημάτων όπου φροντίσαμε να υπάρχει όσο το δυνατόν γινόταν μεγαλύτερη ομοιογένεια για να ενταχθούν τα παιδιά ομαλά σε αυτήν τη διαδικασία.

»Κρίναμε ότι θα έπρεπε να είμαι παρούσα κι εγώ στις προπονήσεις ώστε, όλοι μαζί, να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε συμβεί. Ένα παιδί που μπορεί να αντιδράσει πιο δύσκολα, ένα παιδί που μπορεί να απογοητευτεί και θα θελήσει να εγκαταλείψει, ένα παιδί που μπορεί να κάνει στερεοτυπίες.

Στο χώρο, μάλιστα, όπου γίνονται οι προπονήσεις έχουμε φτιάξει και κάποιους “σταθμούς”, στους οποίους θα πάμε με το παιδί να συζητήσουμε αν προκύψει κάτι κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Εκεί θα δουλέψουμε μαζί για να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε συναισθηματική κατάσταση. Είτε αυτή είναι απογοήτευση, είτε είναι θυμός, είτε είναι μια διαφορά που μπορεί να προκύψει με κάποιον συμπαίκτη του.

Θυμάμαι κάποτε την περίπτωση ενός παιδιού που λόγω του αυτισμού δεν άντεχε τους δυνατούς θορύβους. Την πρώτη φορά που βρέθηκε στον χώρο μαζί με τα άλλα παιδιά, μόλις άκουσε τον ήχο από τις μπάλες έβαλε τα κλάματα και αρνήθηκε να μπει στο γήπεδο.

»Τις πρώτες τρεις προπονήσεις τις περάσαμε έξω απ’ το γήπεδο κάνοντας οι δυο μας κάποιες ασκήσεις. Κάποια στιγμή δημιουργήσαμε κι έναν μηχανισμό με τον οποίο μετρούσαμε τον ήχο. Τού ζητούσα να μου πει από το 1 έως το 10 πόσο άντεχε τον θόρυβο. Στην αρχή έλεγε δέκα – κάτι που σημαίνει ότι δεν άντεχε καθόλου.

»Ωστόσο, σταδιακά άρχισε να παρουσιάζει βελτίωση. Μέχρι που ένα μήνα αργότερα, πετύχαμε να ξεπεράσει την αναστάτωση που του προκαλούσε ο έντονος θόρυβος και να μπει μέσα στο γήπεδο. Όπως μου είπαν οι γονείς του, ήταν η πρώτη φορά που το παιδί τους συμμετείχε σε οποιαδήποτε δραστηριότητα. Για να καταλάβετε, δεν μπορούσε να λάβει μέρος ούτε σε πάρτι γενεθλίων!

Η δουλειά που κάνουμε δεν έχει μόνο ως στόχο να περάσουν καλά τα παιδιά και να αγαπήσουν το μπάσκετ. Παράλληλα, προσπαθούμε να δουλεύουμε μαζί τους ώστε να τα βοηθήσουμε να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν.

Το πιο ευχάριστο για ‘μάς είναι ότι τα παιδιά που βρίσκονται στα τμήματα των Champs, πλέον έχουν γίνει φίλοι. Βλέπονται εκτός ομάδας, κάνουν τα γενέθλιά τους στο γήπεδο, κάνουν παρέα. Αυτό βοηθάει εκείνα αλλά και τους γονείς τους, διότι και αυτοί από την πλευρά τους βρίσκουν μια παρέα. Έχουν ένα κοινό θέμα συζήτησης και μπορούν να το μοιραστούν μεταξύ τους».

Στην περίπτωση ενός αγοριού, η μητέρα του, η κ. Τάνια Φ., χρειάστηκε να περάσει από πολλά στάδια προτού μοιραστεί με άλλους ανθρώπους το γεγονός ότι ο γιος της είναι ένα από παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Το πρώτο στάδιο ήταν να το αποδεχτεί. Το δεύτερο, να το διαχειριστεί.

«Από ενάμιση έτους έβλεπα ότι το παιδί μουβρισκόταν λίγο πίσω σε σύγκριση με τα υπόλοιπα παιδιά. Στην αρχή σκεφτόμουν ότι ήταν ακόμα μικρός σε ηλικία κι έτσι άφησα την κατάσταση να προχωράει. Ίσως ήταν κι αυτό που λένε ότι κάθε μάνα δεν θέλει να παραδεχτεί κάποια πράγματα για το παιδί της. Όταν όμως έφτασε στην ηλικία των τριάμισι ετών, υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις ότι κάτι συνέβαινε.

»Στο νηπιαγωγείο, η δασκάλα του μάς συνέστησε να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ώστε να γίνει μια αξιολόγηση. Τής ομολόγησα ότι από νωρίς είχα παρατηρήσει κάποια στοιχεία αλλά, ως μάνα, δεν ήθελα να το παραδεχτώ. Φοβόμουν…

»Μέχρι που το παιδί πήγε στο Δημοτικό. Εκεί, έπρεπε να το αντιμετωπίσω. Να αφήσω στην άκρη τον φόβο μου και να κάνω αυτό που έπρεπε για να βοηθήσω το παιδί μου. 

Αρχικά απευθυνθήκαμε σ’ έναν παιδοψυχολόγο. Ακολούθησαν κάποια τεστ ευφυίας ο βαθμός των οποίων ήταν πάνω από τον κανονικό μέσο όρο και, κάποια στιγμή, μετά από αρκετές αξιολογήσεις, διαπιστώθηκε οριστικά ότι το παιδί βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Έχει το σύνδρομο Άσπεργκερ.

»Όταν οριστικοποιήθηκαν τα πράγματα, είπα στον εαυτό μου “και τώρα τι γίνεται;”. Η απάντηση ήταν μία: δεν υπήρχε καμία περίπτωση να μείνω άπραγη! Θα έκανα ό,τι μπορούσα για να βοηθήσω το παιδί. Από την αναζήτηση και την εύρεση ενός κατάλληλου κέντρου παιδοψυχικής υγιεινής, μέχρι την αναζήτηση και την εύρεση ενός αθλήματος που θα βοηθούσε στην κοινωνικοποίησή του.

»Ένα καλοκαίρι, πήγα τον μικρό στο καμπ του σωματείου “Πέντε Κύκλοι”. Εκεί είδα τυχαία το φυλλάδιο για τον Χολαργό και τη δημιουργία του τμήματος μπάσκετ για τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού κι αμέσως αποφάσισα να δράσω. Δεν κάθισα με σταυρωμένα τα χέρια. Αν και κάτοικος στο κέντρο της Αθήνας, δεν σκέφτηκα ούτε στιγμή την μεγάλη απόσταση. Αν χρειαζόταν, θα πήγαινα ακόμη και στον Έβρο!

»Επικοινώνησα με τους ανθρώπους του Χολαργούκαι το φθινόπωρο του 2021 έφερα το παιδί στην ομάδα. Από τότε, κάθε Κυριακή ο γιος μου βρίσκεται στις προπονήσεις. Και το σημαντικότερο; Περνάει καλά!

Θα σας πω κάτι για τους ανθρώπους του συλλόγου, όχι προς χάριν εντυπώσεων, αλλά, γιατί είναι η πραγματικότητα: Τους ευγνωμονώ για τη δουλειά που κάνουν. Την οποία κάνουν αφιλοκερδώς. Στην αρχή δεν το πίστευα. Κι όμως. Είναι αφιλοκερδώς!

Τους ευγνωμονώ, λοιπόν, και τους ευχαριστώ μέσα απ’ την καρδιά μου που κάθε Κυριακή, μια μέρα ιερή και ξεκούρασης για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι εδώ. Κοντά μας! Κοντά στα παιδιά μας!».

Για τον κ. Ηλία Λ., η διαδικασία της γνωστοποίησης και αποδοχής του γεγονότος ότι το παιδί του βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού ήταν λίγο πιο απλή.

«Το διαπιστώσαμε» –θα πει- «όταν το παιδί ήταν 3 ή 4 χρόνων. Με τη βοήθεια και την παραίνεση των ειδικών που το παρακολουθούσαν, είδαμε πως ένας από τους τρόπους μέσω του οποίου μπορούσαμε να βοηθήσουμε στην κοινωνικοποίησή του ήταν να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Θέλαμε να αθληθεί όπως κάθε άλλο παιδί.

»Προσπαθήσαμε να βρούμε διάφορα αθλήματααλλά πάντα το θέμα ήταν ότι δεν υπήρχε εξειδίκευση σε αυτόν τον τομέα. Είχε δοκιμάσει αρκετά πράγματα. Κολύμβηση, ιππασία, σκάκι… Μέχρι που άκουσα τυχαία μία συνέντευξη του προέδρου του συλλόγου του Χολαργού. Αμέσως ενεργοποιήθηκαν οι… κεραίες μας.

Ξέρετε, οι γονείς των παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, έχουμε μάθει υποχρεωτικά διάφορα πράγματα και στοιχεία που αφορούν στο συγκεκριμένο θέμα και είμαστε αμέσως σε θέση να καταλαβαίνουμε πότε και τι καλύπτει τις ανάγκες μας. Στη συνέντευξη του κ. Τσώνη διαπίστωσα ότι αυτό που έκανε ο σύλλογος, ήταν αυτό που θέλαμε. Να ασχοληθεί το παιδί μ’ ένα ομαδικό άθλημα, να αθληθεί και να βρεθεί σ’ ένα περιβάλλον όπου θα υπάρχει κατανόηση και γνώση.

»Κάθε παιδί είναι ξεχωριστό. Το φάσμα του αυτισμού είναι πολύπλευρο με πολλές παραμέτρους. Για ‘μάς είναι μέρος της ζωής μας. Ζούμε και μεγαλώνουμε με αυτό. Η μεγαλύτερη έγνοια που μπορεί να έχει ένας γονιός είναι πώς θα εξελιχθεί το παιδί του. Πώς θα αναπτυχθεί για να μπορέσει να λειτουργήσει στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό είναι το μεγαλύτερο άγχος του. Όλα τα άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα».

Μπαίνοντας στον τρίτο χρόνο λειτουργίας του προγράμματος, ο σύλλογος στοχεύει στη δημιουργία ακόμα ενός τμήματος, ενηλίκων αυτή τη φορά, ενώ οι προϋποθέσεις συμμετοχής θα είναι ίδιες με αυτές που αφορούν τα παιδιά (λεπτομέρειες μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδαhttps://holargosbc.gr/).

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι δεν θα υπάρχει καμία οικονομική επιβάρυνση (όπως και στα παιδιά) καθώς, μέχρι σήμερα, ο Χολαργός έχει επιτύχει να καλύπτει κάποιες από τις βασικές ανάγκες για τη λειτουργία των τμημάτων μέσω των πόρων που έχει το σωματείο και της οικονομικής ενίσχυσης που λαμβάνει από τον Δήμο και από μεγάλες εταιρείες.

Έλενα Βογιατζή

Η ταυτότητα των CHAMPS