Είσαι πατέρας – κάφρος που ουρλιάζεις στο γήπεδο δίνοντας εσύ εντολές στο παιδί σου, γράφοντας στα παλιά σου τα παπούτσια τον προπονητή του, γιατί θεωρείς ότι έτσι θα δείξεις τα μεγάλα βάθη της αναλυτικής σου ικανότητας για το ποδόσφαιρο στη γκόμενα απέναντι;
Είσαι γονιός ξερόλας που από τον καναπέ σου αποδομείς προπονητές, ψυχολόγους, διατροφολόγους, γυμναστές, δασκάλους, την κοινωνία όλη, με μία επίμονα θολή, έωλη και δογματική επιχειρηματολογία που ισοπεδώνει το έργο τους και λοιδορεί τις όποιες γνώσεις και εμπειρία τους;
Είσαι προπονητής που στις απίστευτα βαρετές προπονήσεις σου κάνεις τα παιδιά – αθλητές να ξενερώνουν, να απογοητεύονται, να τα παρατούν, την ίδια στιγμή που εσύ θεωρείς τον εαυτό σου τον νέο Μπιέλσα;
Είσαι ποδοσφαιριστής τοπικού που ζεις τον μύθο σου σε μία ουράνια φούσκα και νομίζεις ότι κάθε ενέργειά σου στο γήπεδο είναι αποτέλεσμα θεϊκής έμπνευσης ή ότι έχεις ήδη τα φόντα να αγωνιστείς του χρόνου στην Πρέμιερ Λιγκ χωρίς να χύσεις ούτε σταγόνα ιδρώτα;
Συγχαρητήρια! Είσαι ένας από τα χιλιάδες άτομα που υφίστανται τις συνέπειες του φαινομένου Ντάνινγκ-Κρούγκερ. Μίας γνωστικής προκατάληψης στην οποία άτομα χωρίς καμία εξειδίκευση αξιολογούν πολύ θετικότερα τις ικανότητες και τις γνώσεις τους σε σχέση με αυτές που έχουν στην πραγματικότητα.
Υπερφίαλες σκέψεις, διογκωμένη αυτοπεποίθηση χωρίς κανέναν λόγο, καμία βάση, καμία απόδειξη πέραν από την εικονική πραγματικότητα που θαυμάζεις στον καθρέφτη σου ή στα όνειρά σου. Όταν κοιμάσαι. Ξαπλωμένος… ή και .. όρθιος.
Την ίδια στιγμή,
Είσαι προπονητής με δέκα εξειδικεύσεις που παρόλα αυτά έχεις την εντύπωση ότι δεν γνωρίζεις ούτε τα βασικά;
Είσαι αναγνωρισμένος ή έμπειρος προπονητής που θεωρεί ότι επειδή έχεις μελετήσει και κατανοήσει όλα τα αγωνιστικά συστήματα του κόσμου, είναι αυτονόητο ότι τα ξέρουν και όλοι οι άλλοι και μάλιστα καλύτερα από εσένα;
Είσαι επιστήμονας που θεωρείς ότι επειδή εσύ κατανοείς περίπλοκες έννοιες ή επιλύεις με άνεση προβλήματα του γνωστικού σου αντικειμένου, το ίδιο εύκολα μπορεί να το κάνει και ο οποιοσδήποτε άλλος;
Είσαι άτομο που υποτιμά αναίτια τον εαυτό του, την επίδρασή του στο περιβάλλον του;
Είσαι γονιός που, επειδή δίνει διαρκώς τον καλύτερο εαυτό του για να είναι επαρκής στον δύσκολο και απαιτητικό ρόλο του ανατρέφοντας σωστά τα παιδιά του, θεωρεί ότι όλοι οι άλλοι γονείς κάνουν το ίδιο και μάλιστα είναι καλύτεροι γονείς από αυτόν;
Συγχαρητήρια! Είσαι και εσύ ένας από τα χιλιάδες άτομα που υφίστανται τις συνέπειες του ίδιου φαινομένου, όπου άτομα υψηλής ειδίκευσης αφενός υποτιμούν τη δική τους σχετική ικανότητα αφετέρου εσφαλμένα υποθέτουν ότι τα καθήκοντα τα οποία είναι εύκολα για αυτούς, είναι επίσης εύκολα για τους άλλους.
Σημασία βέβαια δεν έχει η ονομασία του φαινομένου. Σημασία έχει η συνειδητοποίηση:
ότι ο ανεπαρκής όχι μόνο δεν αντιλαμβάνεται την ανεπάρκειά του αλλά αποτυγχάνει να αναγνωρίσει και την τυχόν επάρκεια των άλλων
ότι ο επαρκής που δεν κατανοεί την επάρκειά του είναι στην ουσία ανεπαρκής
και ότι οι ανεπαρκείς αντιλαμβάνονται και αναγνωρίζουν τη δική τους έλλειψη ικανότητας όχι αν αυτές αποδειχθούν λάθος στην πράξη (αφού πάντα μπορούν άνετα μετά να κατηγορήσουν το περιβάλλον ή τις συνθήκες για την αποτυχία) αλλά μόνο αφού εκτεθούν σε κατάρτιση για αυτή τη δεξιότητα.
Συμπέρασμα.
Επάρκεια δεν σημαίνει οπωσδήποτε αυτοπεποίθηση. Αυτοπεποίθηση δεν σημαίνει οπωσδήποτε αποτελεσματικότητα.
Αποτελεσματικότητα δεν σημαίνει οπωσδήποτε ευτυχία. Ευτυχία δεν σημαίνει οπωσδήποτε επάρκεια.
Αλλά γνώση σημαίνει οπωσδήποτε κατάρτιση.
Κατάρτιση σημαίνει οπωσδήποτε πρακτική.
Πρακτική σημαίνει οπωσδήποτε αυτοδέσμευση. Αυτοδέσμευση σημαίνει οπωσδήποτε γνώση.
Στην υγεία μας!
Ψυχολογος : Αχιλλεας Υφαντίδης
